Cho vay lãi suất thấp - Lãi suất ngân hàng có giảm tiếp?

Cho vay lai suat thap - Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của cả nước tháng 2 tăng thấp nhất trong vòng nhiều năm. Cùng với đó, thanh khoản dồi dào nhưng đầu ra tín dụng hạn hẹp. Những yếu tố này đang khơi lên kỳ vọng ngân hàng sẽ tiếp tục giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp (DN) có thêm nguồn vốn sản xuất, kinh doanh.

Kỳ vọng giảm lãi suất

Diễn biến thị trường tiền tệ thời điểm sau Tết Nguyên đán tới nay cho thấy, lượng tiền gửi vào các tổ chức tín dụng (TCTD) có dấu hiệu tăng mạnh trong khi việc cho vay của các ngân hàng lại rất "chật vật". Ðiều này đã tạo ra kỳ vọng về khả năng giảm lãi suất cho vay đối với DN. Kỳ vọng này sẽ được hiện thực hóa đến đâu phụ thuộc rất lớn vào bản thân các ngân hàng. Nhưng những ngày qua, một số ngân hàng thương mại cổ phần đã có những động thái đi trước một bước khi chủ động hạ lãi suất huy động ở một số kỳ hạn (dù mức giảm khá nhẹ từ 0,5 đến 1% so tháng trước) và "tung" ra nhiều gói tín dụng cho vay với lãi suất ưu đãi.

Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) vừa có quyết định hạ lãi suất huy động cách đây ít ngày, với mức lãi suất cao nhất chỉ còn 12%/năm ở kỳ hạn 13 và 36 tháng, kỳ hạn từ 1 đến 9 tháng, lãi suất cao nhất chỉ còn 8,8%/năm. Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) cũng quyết định giảm mạnh lãi suất, mức cao nhất chỉ còn 11,5%/năm áp dụng cho kỳ hạn 12 và 13 tháng. Từ kỳ hạn 15 tháng trở đi, lãi suất chỉ còn 11%/năm... Cùng với đó, không ít ngân hàng cũng đã ngay lập tức triển khai các gói tín dụng cho vay lãi suất thấp. Cụ thể, từ nay đến hết ngày 31-5, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) triển khai gói tín dụng 2.000 tỷ đồng; với mức lãi suất thấp nhất từ 8%/năm đối với VND hoặc 3,8%/năm đối với USD trong ba tháng đầu tiên. Sau thời gian này, TPBank tiếp tục áp dụng mức lãi suất tín dụng hợp lý nhất cho các khoản vay, dựa trên lãi suất tiết kiệm do NHNN quy định và biên độ lãi vay thấp. Ngân hàng TMCP Ðông Nam Á (SeABank) cũng triển khai các gói tín dụng ưu đãi đặc biệt dành riêng cho các DN vừa và nhỏ và hộ kinh doanh cá thể với tổng số tiền tài trợ lên tới 4.000 tỷ đồng, lãi suất cho vay tối thiểu từ 8,5%/năm; thời gian kéo dài từ nay đến ngày 31-12.

Cho vay lai suat thap

Trở ngại khơi thông

Theo lý giải của một số lãnh đạo ngân hàng, việc giảm lãi suất đầu vào như thời gian vừa qua là tất yếu trong bối cảnh ngân hàng đang phải "ôm" một lượng tiền lớn nhưng lại chưa biết làm thế nào để giải tỏa. Ra Tết, lượng vốn huy động tăng nhanh, nhưng lại không có nhiều DN tốt có nhu cầu vay vốn để mở rộng sản xuất, kinh doanh. Cung lớn mà cầu thấp, nhiều ngân hàng lựa chọn phương án hạ thấp lãi suất huy động nhằm giảm bớt chi phí tài chính kinh doanh.

Nhận định về tình hình lãi suất trong tương lai gần, chuyên gia kinh tế Vũ Ðình Ánh cho rằng, câu chuyện lãi suất có giảm nữa hay không phụ thuộc chủ yếu vào vấn đề lạm phát. Nếu chỉ số lạm phát vẫn được xác định là 7% thì rõ ràng lãi suất khó có thể giảm hơn nữa được. "Tuy nhiên nếu dựa vào một số yếu tố khác như ngân hàng đang thừa vốn chẳng hạn, thì lãi suất cần phải giảm để kích thích DN vay vốn, nếu không, ngân hàng cũng không biết làm gì nếu không cho vay được", TS Vũ Ðình Ánh chia sẻ.

Còn theo ý kiến của TS Hoàng Thế Thỏa, chuyên gia NHNN, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12-14% cũng gây áp lực buộc các TCTD phải nỗ lực hơn nữa trong việc đẩy mạnh cho vay ra. Với mặt bằng lãi suất giảm mạnh trong hai năm qua và lợi nhuận suy giảm mạnh, các TCTD khá dè dặt trước yêu cầu tiếp tục giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ DN và nền kinh tế. Vì thế, để bảo đảm an toàn hệ thống và tính thanh khoản của các TCTD, nhiều ý kiến cho rằng, cần giảm lãi suất huy động xuống dưới mức lạm phát mục tiêu 7%.

Chuyên gia ngân hàng, TS Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, năm 2014, ngân hàng có thể hạ lãi suất cho vay; hoặc không nhất thiết bắt buộc phải luôn giữ lãi suất thực dương (lãi suất huy động cao hơn mức lạm phát). Trong một vài tình thế, có những lúc cần có lãi suất thực âm. Người dân cũng có thể chấp nhận mức lãi suất thực âm vì các kênh đầu tư khác như vàng, USD, bất động sản... không còn hấp dẫn. Theo ông Hiếu, lãi suất huy động có thể giảm xuống thêm 1% nhằm góp phần kéo lãi suất cho vay xuống để hỗ trợ DN.

Bên cạnh đó, trước mong muốn lãi suất giảm thêm của DN, các ngân hàng đơn giản hóa các thủ tục, điều kiện xét tín dụng, Vụ trưởng Chính sách tiền tệ (NHNN) Nguyễn Thị Hồng khẳng định, đây cũng là những vấn đề NHNN mong muốn và hướng đến. "Nhưng ngân hàng cũng là DN, nếu chi phí huy động vốn chưa giảm nhiều thì cũng rất khó giảm lãi suất cho vay thêm. Bởi vậy, việc tiếp tục giảm lãi suất còn phụ thuộc giá vốn và khả năng tài chính của từng TCTD. Hơn nữa, kinh doanh tiền tệ có độ rủi ro cao hơn các lĩnh vực kinh doanh khác, nên việc kiểm soát phải chặt chẽ, tín dụng không thể hạ chuẩn để bảo đảm những yêu cầu trong an toàn hoạt động. Vì vậy, ngân hàng tiếp tục tin tưởng DN và hai bên cùng tìm ra các biện pháp để tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh", Vụ trưởng Nguyễn Thị Hồng cho biết.

Ngoài ra, cũng theo bà Hồng, nút thắt vốn của DN bây giờ không nằm ở lãi suất, vì mức lãi suất hiện nay đã về ngang bằng với thời điểm năm 2004-2006 và chỉ bằng 50% mức lãi suất vào nửa cuối năm 2011. Xét về tương quan, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay hiện nay là phù hợp với diễn biến và kỳ vọng lạm phát, bảo đảm hài hòa lợi ích của ngân hàng, người vay và người gửi tiền. Còn việc có giảm lãi suất cho vay nữa hay không phụ thuộc vào giá vốn, tình hình tài chính của từng ngân hàng cũng như mức độ rủi ro đối với từng khách hàng. Nhưng bên cạnh đó, bà Hồng cũng bày tỏ lạc quan khi cho rằng, nếu điều kiện tài chính thuận lợi, các TCTD có thể tiếp tục giảm lãi suất cho vay từ 1 đến 2%/năm. Trần lãi suất tiền gửi VND dưới 6 tháng là 7%/năm như hiện nay là phù hợp với kỳ vọng lạm phát, bảo đảm lợi ích cho người gửi tiền. Nhưng các TCTD có thể căn cứ vào khả năng cân đối vốn thanh khoản, giá vốn và mục tiêu lợi nhuận của mình để điều chỉnh lãi suất huy động ngắn hạn xuống phù hợp. Nếu như trước đây, TCTD thường ấn định lãi suất huy động sát mức trần, thì nay nhiều TCTD ấn định lãi suất thấp hơn mức trần, đối với các TCTD có nhu cầu huy động vốn lớn có thể ấn định lãi suất huy động sát mức trần.